طبق قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از درآمدها از پرداخت مالیات حقوق معاف هستند. این معافیت‌ها در چند بخش مشخص شده‌اند که یکی از آن‌ها شامل حقوق بازنشستگی می‌شود. بر اساس ماده 91 این قانون، حقوق بازنشستگی، پایان خدمت، بازخرید خدمت، خسارت‌های ناشی از اخراج و ... از پرداخت مالیات معاف هستند.

نرخ مالیات حقوق در سال‌های مختلف 

نرخ مالیات بر درآمد کارگران و کارمندان هر ساله در قانون بودجه سالانه کشور تعیین و اعلام می‌شود. سپس این نرخ‌ها در قالب جدولی برای استفاده کارفرمایان، کارگران و کارمندان منتشر می‌گردد.

ماهیت مالیات و انواع آن 

قبل از پرداختن به موضوع مالیات بر حقوق، لازم است به طور کلی با مفهوم مالیات آشنا شویم. مالیات به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم. یکی از انواع رایج مالیات‌های مستقیم، مالیات بر درآمد مشاغل است و مالیات بر حقوق نیز زیرمجموعه‌ای از آن به شمار می‌رود.

مشمولین مالیات بر حقوق 

مطابق ماده 82 قانون مالیات‌های مستقیم، هرگونه درآمدی که یک شخص حقیقی از ارائه خدمات خود در قبال دریافت مزد (اعم از نقد یا غیرنقد) در ایران کسب کند، مشمول مالیات بر حقوق خواهد شد. همچنین، حقوق دریافتی در مدت ماموریت خارج از کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست و مشمول مالیات می‌گردد.

نحوه محاسبه مالیات بر حقوق 

ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم تصریح می‌کند که مالیات بر حقوق بر اساس مجموع دریافتی‌های نقدی و غیرنقدی فرد محاسبه می‌شود. ابتدا حقوق اصلی به همراه مزایا جمع زده می‌شود و سپس معافیت‌های قانونی از آن کسر می‌گردد. باقی‌مانده مبلغ، مبنای محاسبه مالیات خواهد بود. برای مثال، اگر حقوق شخصی 22 میلیون تومان باشد و 3 میلیون تومان از آن بابت اقساط کسر گردد، مالیات بر حقوق همچنان بر اساس مبلغ 22 میلیون تومان محاسبه خواهد شد.

لینک مرتبط: واکاوی حقوق مالیاتی در خصوص اوراق مطالبه

محاسبه مالیات بر درآمدهای غیرنقدی 

درآمدهای غیرنقدی نیز مشمول مالیات بر حقوق می‌شوند. برای مثال، در مورد مسکن با اثاثیه، 25 درصد و بدون اثاثیه 20 درصد از حقوق و مزایا به عنوان درآمد غیرنقدی در نظر گرفته می‌شود. همچنین، در مورد اتومبیل اختصاصی، 10 درصد حقوق با راننده و 5 درصد بدون راننده مشمول مالیات می‌گردد.

معافیت‌های مالیاتی 

معافیت‌های مالیاتی متعددی وجود دارند که در ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم قید شده‌اند. برخی از این معافیت‌ها شامل حقوق بازنشستگی، هزینه‌های سفر شغلی، مزایای مسکن و معافیت‌های مربوط به نیروهای مسلح می‌شود.

مالیات بر اضافه‌کاری و کارانه 

هر نوع درآمدی که فرد در ازای انجام کار دریافت می‌کند، از جمله اضافه‌کاری و کارانه، مشمول مالیات بر حقوق است. بنابراین، تمامی دریافتی‌های یک فرد از کارفرما، چه نقدی و چه غیرنقدی، تحت شمول قانون مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرند.

مالیات بر حقوق بازنشستگان 

حقوق بازنشستگان طبق ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم معاف از پرداخت مالیات است. این معافیت شامل تمامی درآمدهای بازنشستگی شخص بازنشسته می‌شود.

تفاوت مالیات بر حقوق دولتی و غیردولتی 

بر اساس قانون، بین کارکنان دولتی و غیردولتی در پرداخت مالیات بر حقوق تفاوتی وجود ندارد. همه افرادی که از فرد دیگری حقوق دریافت می‌کنند، باید مالیات بر حقوق خود را پرداخت کنند، فارغ از این که کارفرما دولتی یا غیردولتی باشد.

لینک مرتبط: نحوه تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده فصل بهار 1403

مالیات حقوق در سال 1403 

مالیات بر حقوق در سال 1403 با توجه به قانون بودجه همان سال محاسبه خواهد شد. معافیت‌های مالیاتی و نرخ‌های مالیاتی هر ساله ممکن است تغییر کند و این تغییرات در قانون بودجه سالانه اعمال می‌شوند.

نحوه ارسال لیست مالیات بر حقوق 

کارفرمایان موظفند تا لیست مالیات حقوق کارکنان خود را در سامانه مالیاتی ثبت کرده و پرداخت مالیات حقوق را تا پایان ماه بعد انجام دهند. عدم پرداخت مالیات در مهلت مقرر، منجر به اعمال جرائم مالیاتی خواهد شد.

جرائم عدم پرداخت مالیات 

طبق ماده 90 قانون مالیات‌های مستقیم، کارفرمایانی که از پرداخت مالیات حقوق خودداری کنند یا مبلغ کمتری واریز نمایند، مشمول جریمه خواهند شد. این جریمه‌ها شامل 2 درصد حقوق پرداخت نشده و 10 درصد مالیات کسر نشده است.

نکات مهم در مورد مالیات بر حقوق 

تمامی اطلاعات مرتبط با حقوق کارکنان باید در سامانه مالیاتی ثبت شود. همچنین، حقوق جانبازان و آزادگان از پرداخت مالیات معاف است.